Een gebatikte vlag in de smaak van de jaren-1950
Lees verder onder de afbeelding...
De vlag dateert uit 1953 en is gesigneerd met het monogram AS, mogelijk Arthur Sproncken. De techniek is batik, een Aziatische textielverving met behulp van gesmolten was. De robuuste en plastische voorstelling van de drakendoder St. Joris weerspiegelt Spronckens voorliefde voor paarden.[....]
Een pronkjuweeel van neogothische praal en praal: de Koninklijke Harmonie van Thorn draagt al haar fierheid uit.
Lees verder onder de afbeelding...
In de opvallende vlaggekroon, boven de medaillekrans, staat het traditioneel aangehouden oprichtingsjaar, dat ook onderaan wordt herhaald. Daartussenin, in een overdaad aan goudborduursel met krachtige contourlijnen, de wapenschilden van Thorn en Nederland. De banderol met de korpsnaam scheidt het doek optisch twee helften. Daardoor, en ook door de sierkoorden, wordt het ranke verticale aspect benadrukt. De donkere, deftige achtergrondkleur biedt een diep contrast.
Het oorspronkelijke ontwerp uit 1866 werd in 1962 (dus bij de viering van het 150-jaring jubileum) gerestaureerd door een van de meest vooraanstaande ateliers op dit gebied, de Dominicanessen van Bethanië in Venlo.
Bij het begin van het nieuwe schooljaar past een herinnering aan het Limburgse patronaatsverleden! Hier het vaandel van het Aloysiuspatronaat van Baarlo.
Lees verder onder de afbeelding...
Patronaten waren katholieke jeugdcentra voor kinderen van twaalf jaar en ouder. Naast opbouwende vrijetijdsactiviteiten en natuurlijk een behoorlijke dosis religieuze vorming gaven ze ook een zekere scholing aan die kinderen die na het verlaten van de Lagere School en het beëindigen van de leerplicht niet langer voortgezet onderwijs volgden; dat waren dus in feite kinderen uit de arbeidersklasse.
Aloysius was (naast bijv. Tarcisius) een van de populaire "jongensheiligen" uit het Rijke Roomsche Leven. Hij zag af van zijn adellijke voorrechten om Jezuiet te worden, wijdde zich aan de ziekenzorg en stierf op 23-jarige leeftijd in 1591. Dit vaandel beeldt hem af in de renaissancedracht van een jongeman uit de Italiaanse aristocratie.
Het vaandel is een productie uit de werkplaats van Leo Peters. In zijn ouderlijk huis was hem het ambacht van de decoratieve kunsten met de paplepel ingegoten; ook broer Franz en zuster Minna werkten in deze branche. Leo vestigde zich over de grens in het populaire bedevaartsoord Kevelaer, waar hij een veelgevraagd vaandel- en paramentenatelier dreef. De kenmerkende stijl van Kunststickerei Peters is ook op dit vaandel te zien: geschilderde afbeeldingen die doen denken aan de (voor religieuze decoratie traditionele) barok of neogothiek, maar met ornamenten die op de rand van Jugendstil en art nouveau balanceren. (DL/JL)
Na de "Verdwenen Vlag” van vorige week nu een gelijksoortige exemplaar, dat wel goed bewaard is gebleven. Opnieuw een St. Barbara ondergronds.
Lees verder onder de afbeelding...
Het opschrift is in een taal die op de gemiddelde Limburger vreemd zal overkomen: dit is het vaandel van de "Sloveense Vereniging St. Barbara". De mijnen trokken vanaf het begin arbeid aan vanuit andere landen, en vaak waren dat katholieke landen uit Centraal-Europa: Polen, Tsjechoslowakije of Slovenië. De religie en het ambacht waren punten van gemeenschappelijkheid die voor deze nieuwkomers de “inburgering" in de katholieke Mijnstreek relatief vergemakkelijkten. Beide staan op dit vaandel.
We zien de schutspatrones van mensen in een benarde omgeving, en dus ook van menige mijnwerkersvereniging, afgebeeld in een pijler aan het kolenfront. Ze verschijnt aan een gewonde of uitgeputte kompel en reikt hem een hostie aan. De mijnlamp die de achtergrond verlicht verbeeldt ook het attribuut van de heilige: de toren waarin ze volgens de legende was opgesloten.
Onder de naam van de vereniging bevindt zich, tegen de achtergrond van een stralende zon, een afbeelding van twee verstrengelde handen, symbool van onderlinge hulpverlening. De lier daaronder verwijst naar de culturele doelstelling van de vereniging: het levend houden van de Sloveense tradities. Op deze lier zien we de gekruiste “hamer en houweel”, het traditionele mijnwerkerssymbool, en het oprichtingsjaar. Onderaan de vlag het wapenschild van het Koninkrijk van Serviërs, Kroaten en Slovenen, de op 1 december 1918 uitgeroepen voorloperstaat van het latere Joegoslavië.
De vlag is linksonder gesigneerd “Math. Lommen, Schaesberg 1925”; de kleurrijke, symbolistische stijl is kenmerkend voor dit veel gevraagde atelier.
Onze "Vlag van de Dag"-reeks is aan nummer 13 toegekomen, het ongeluksgetal. Daarom een vlag met een Probleem!
Lees meer onder de foto...
Voor de in 1907 opgerichte Nederlandse RK Mijnwerkersbond werd in 1927 een nieuwe vlag vervaardigd. Het weekblad De Mijnwerker van 24-9-1927 gaf in een uitgebreid artikel verslag van het wijdingsfeest. Het ontwerp en de uitvoering waren van de hand van Jos. Postmes, de eerste directeur van de Kunstnijverheidsschool te Maastricht.
De zijden vlag vertoont in de voor die periode kenmerkende art déco-stijl een kloeke kompel aan het werk, verlicht door een mijnlamp in de ene hoek en met een beschermend toekijkende H. Barbara in de andere. De vlag is uitgevoerd in de destijds zeer populaire batik-techniek, een van oorsprong Javaanse textieldecoratie die in Nederland vanuit de Indonesische koloniën had postgevat.
In 1953 werd de vlag in een krantenbericht vermeld; ze was inmiddels 25 jaar oud en, zo stelde het artikel, aan vervanging toe. Daarna verdwijnt ieder spoor...
Goed moment om wat aandacht aan de boerenverenigingen te besteden, in het bijzonder aan de vlag van de R.K. Jonge Boeren en Tuinders in Buggenum.
Lees meer onder de foto...
De vlag draagt het motto van de Jonge Boeren, “Trouw het kruis, trouw de ploeg”, die we ook bij andere afdelingen tegenkomen, met bovendien de aansporing “Houvast”.
Vlaggen en vaandels van de boerenbeweging zijn vaak het product van gedreven huisvlijt. De aanschaf van een professioneel vervaardigd exemplaar was een kostbare aangelegenheid. Met name bij de afdelingen van de Jonge Boeren (alsook bij de Limburgse Boerinnenbond) zien daarom vaak zelfgemaakte vlaggen. Soms geen hoogstaande kunt naar professionele maatstaven, maar ze zijn daarom niet minder serieus te nemen, integendeel. Het vertelt ons iets over de maatschappelijke positie van deze beroepsgroep. De beroepsdichtheid van deze jonge starters was maar klein waardoor de financiering van een eigen boegbeeld beperkt was. Als zich in de eigen gelederen een artistiek aangelegd lid bereid toonde de vervaardiging op zich te nemen, kon men al snel over een fraaie vlag beschikken.
De voorstelling op deze “vlag van de dag” is wat naïef van stijl, vooral de boer en zijn paard. De omlijsting is weelderig gedecoreerd met gestileerde lauwertakken waarin de woorden speels zijn geplaatst. Het woordje “jonge” is wegens plaatsgebrek onder de tekst gezet, en ook "kruis" en "ploeg" hebben met krapte te kampen.
De kerk op de achtergrond vertelt ons dat de vlag vooroorlogs moet zijn; in WO II werd de Buggenumse kerktoren namelijk opgeblazen en vernieuwd na 1945. (DL)
Limburgse vrouwen hebben zich in de loop van de eeuw tot verenigingen samengeschaard en de vlaggen daarvan documenteren die geschiedenis.
Lees meer onder de foto...
Aanvankelijk was de "Limburgse Boerinnenbond” (opgericht 1930) de vrouwenafdeling van de LLTB. In 1935 waren er 105 afdelingen met ruim 6000 leden; bij het 25-jarig bestaan in 1955 telde de LBB 166 afdelingen met in totaal 11.194 leden. De LBB gaf gezelligheid en scholing: godsdienstcursussen, sociale cursussen, ziekenverpleging, wascursussen, naaicursussen, het maken van eiergerechten, inmaakcursussen, verwerken van slachtafval en bak- en kookcursussen. Vanaf 1936 werd er ook begonnen met hulp in de huishouding, om ondersteuning te bieden aan gezinnen waar de moeder ziek werd.
De afdelingen waren meestal naar vrouwelijke heiligen vernoemd die ook prominent in de vaandels figureerden. In dit Eijsdense vaandel is dit de Maria-met-Kind.
In 1965 werd de naam gewijzigd in “Limburgse Vrouwenbeweging van de LLTB” (LVB). Die stelde zich actief op met betrekking tot de maatschappelijke thema’s van de moderne tijd: democratisering, veranderende verhoudingen tussen ouders en kinderen, en de emancipatie van de vrouw. De naamsverandering werd doorgezet in 2001, toen de LVB zich als ZijActief Limburg aansloot bij een landelijk verband.
De moderne vaandels werden vaak door de leden zelf vervaardigd en gingen daarom steeds minder op parochie- en processievlaggen lijken; de prominente afbeelding van de patroonheilige verdween. In dit vaandel is de letter V ingevoegd door het lid Tonnie Jacob om de naamswijziging van LBB naar LVB te markeren.
Nu het water in Limburg weer dalende is, lijkt het een goed moment om een Christoffelvlag in het zonnetje te zetten.
Lees verder onder de afbeelding...
Christoffel was de heilige die volgens de legende een kind het water over droeg dat almaar zwaarder werd: het was het Kind Jezus. Hij is de patroonheilige van de kathedraal van Roermond. en om die redenen prijkt hij ook op heel wat Roermondse vaandels; zoals dit exemplaar uit 1933, van de Roomsch-Katholieke Werklieden-Vereeniging Sint Christoffel Roermond, naar een ontwerp van Joep Nicolas.
Afgebeeld is Christoffel met Christuskind terwijl hij vanuit de rivier de oever oploopt. De achtergrond wordt gevormd door het silhouet van de stad Roermond waarin industriële gebouwen, de kathedraaltoren en de vier torens van de Munsterkerk zijn te herkennen. Verder zijn het platteland en een rivier vertegenwoordigd. Op een speelse manier zijn bootjes en vissen in de rivier geplaatst. In de verte zijn de bogen van de brug over de Roer te zien. Aan de linkerkant is een afwerking met geappliceerde, contrasterende stof die ook aan de achterkant is te zien.
Op de keerzijde (hier niet afgebeeld maar hier wel te zien) is linksonder het wapen van Roermond afgebeeld en rechtsboven het KAB-embleem. Daartussen staat, over de hele vlag verdeeld, in speelse letters de tekst; hier en daar versierd met laurier- en eikentakjes. De speelsheid van de letters wordt benadrukt door een diversiteit in materiaalgebruik.
De broekzijde heeft een tunnel voor de vlaggenstok; deze is aan beide kanten versierd met een verticale baan stof met aan een kant een zigzag rand. De vluchtzijde is afgewerkt met een baan contrasterende stof die versierd is met applicaties. (DL)
Watersnood! Daarom, als hart onder de riem, dit fraaie exemplaar van een watersportvereniging.
Lees verder onder de foto...
In 1919 werd in Blerick een hengelsportvereniging opgericht, die de toepasselijke naam “De Goede Hoop” meekreeg. De vereniging bestaat trouwens nog steeds en is dus nu meer dan een eeuw oud. Blijkens dit vaandel pakte ze de zaak serieus aan: een statig, geborduurd vaandel in klassiek formaat, met kwasten en goudfranje en een anker aan de top van de vlaggestok; en een krans met talijke medailles die wapenfeiten memoreren.
Het wapen van Blerick staat in top en wordt door twee vissen geflankeerd. Maar het meest in het oog springt de fraai geschilderde landschapsafbeelding in het midden. Een hengelaar aan een idyllische rivier, met dorpsgezicht en kerktoren op de achtergrond aan de andere oever. De hengelaar draagt een zuidwester en is op de regen gekleed. Maar het kalme, rustieke Maasgezicht is iets waar we in deze catastrofale week alleen maar van kunnen dromen.
De schutterij St. Lambertus van Oirsbeek heeft deze vlag (schutterijen gebruiken liever vlaggen dan vaandels) laten vervaardigen door de Zusters Franciscanessen Missionarissen van Maastricht.
Lees meer onder de foto...
Deze orde was een in de regio goed bekende staande vervaardiger van verenigingsvaandels. Zij waren sinds 1911 gevestigd in de Capucijnenhof in Maastricht, waar na hun vertrek in 1968 hun plaats werd ingenomen door de roemruchte jongerensociëteit “Kombi”.
De manier waarop de zusters de Oirsbeekse opdracht in de wacht sleepten staat vermeld op de verenigingswebsite.
De vlag is in een ingetogen art-déco-stijl die voor deze producenten kenmerkend is. De patroonheilige staat in bisschopsornaat voor een Oirsbeeks landschap onder een lila hemel, met aan weerszijden een baan waarop links het wapen van de Sterre der Zee (een ster boven een gestileerde Maasstroom in de blauw-witte Maria-kleuren) en rechts het wapen van Oirsbeek. In de onderhoeken de datum van de oprichting van de vereniging en de vervaardiging van de vlag.
De oprichtingsdata van schutterijen zijn trouwens lastig te bepalen: eerste vermeldingen van schuttersactiviteiten zijn vaak aanzienlijk ouder dan het gedocumenteerde bestaan van de huidige vereniging. In dit geval gaf de vlag oorspronkelijk het jaar 1660 aan, maar toen de vereniging in 1953 haar zesde eeuwfeest vierde werd dat gewijzigd in 1353.